Sarımsaq uzun illərdir mətbəximizin əvəzolunmaz hissəsi olub və hazırda alimlərin diqqət mərkəzindədir. Foodinfo.az bildirir ki, tədqiqatlar göstərir ki, sarımsaq güclü ürək qoruyucu, immuniteti dəstəkləyici və iltihab əleyhinə təsirlərə malikdir. Sarımsağın faydalı təsirlərinin əsas sirri onun unikal kimyəvi tərkibindədir: əzilmiş dişciklərdən yaranan allisin maddəsi sürətlə digər bioloji aktiv birləşmələrə çevrilir və məhz bu birləşmələr həm karakterik qoxunu, həm də terapevtik effektləri təmin edir.

Ürək-damar sisteminə təsiri ən çox öyrənilmişdir. Daimi sarımsaq istehlakı qan təzyiqini əhəmiyyətli dərəcədə aşağı salır. 2019-cu il metaanalizi göstərib ki, hipertoniya xəstələrində sarımsaq əlavələri ürək-damar hadisələrinin riskini 16–40% azaldır. Bunun mexanizmi arteriyaların elastikliyini artırmaq, damarları rahatladan hidrogen sulfid və azot oksid istehsalını təşviq etmək, həmçinin qan damarlarını daraldan angiotenzin II hormonunu bloklamaqdır.

Sarımsağın xolesterinə təsiri də əhəmiyyətlidir: orta səviyyədə LDL (“pis”) xolesterolu olan insanlarda iki ay ərzində sarımsaq istehlakı onu təxminən 10% azaldır. Bu, sarımsağın qaraciyərdə xolesterolu istehsal edən fermentləri bloklaması və LDL-nin oksidləşməsinin qarşısını alması ilə izah olunur.

İmmun sisteminə təsiri də diqqətəlayiqdir: sarımsaq ekstraktları bakteriya, virus və göbələklərə qarşı aktivdir, soyuqdəymələrin yüngül keçməsi və bərpa müddətinin qısalmasına kömək edir. Bu təsir makrofaqlar, limfositlər və təbii qatil hüceyrələri aktivləşdirməklə baş verir.

Əlavə olaraq, sarımsaqın potensial xərçəngə qarşı təsiri də araşdırılır: hüceyrə bölünməsini zəiflətmək, şişi qidalandıran damarların yaranmasının qarşısını almaq və zərərli hüceyrələrin apoptozunu təşviq etmək qabiliyyəti göstərilib. Neyrodeqenerativ xəstəliklərdə, məsələn, Alzheimer riskinin azalması da sarımsağın güclü antioksidant və iltihab əleyhinə xüsusiyyətləri ilə bağlıdır.

Sarımsağın gündəlik istifadəsi üçün standart doza yoxdur, lakin araşdırmalarda 1–2 diş sarımsaq ekvivalenti tez-tez istifadə olunur. Təhlükəsizlik baxımından bəzi insanlar həzm problemləri, qastrit və ya hamiləlik dövründə daha diqqətli olmalıdır. Sarımsaq həmçinin qan durulducular və bəzi qan təzyiqi dərmanları ilə qarşılıqlı təsir göstərə bilər, bu səbəbdən həkim məsləhəti vacibdir.

Ümumilikdə, sarımsaq sağlam qidalanmanın və profilaktik tədbirlərin effektiv bir hissəsi ola bilər, lakin miqdar və fərdi xüsusiyyətlər nəzərə alınmalıdır.