Qarabaşaq uzun illər ərzində sağlam qidalanmanın əsas hissəsi hesab edilib və bir çox evlərin süfrəsində daim yer alıb. Lakin son dövrlərdə bu dənli bitkinin təsiri ilə bağlı yeni elmi faktlar ortaya çıxıb və onun hər kəs üçün birmənalı şəkildə faydalı olmadığı məlum olub. Foodinfo.az xəbər verir ki, Nord-news.ru-ya danışan qidalanma mütəxəssisi İqor Boqotovskinin sözlərinə görə, qarabaşaq sağlamlıq üçün çox faydalı olsa da, bəzi insanlarda müəyyən risklər də yarada bilər.
Qarabaşaq zəngin tərkibli məhsuldur: onun tərkibində çoxlu miqdarda dəmir, maqnezium, kalsium və B qrupu vitaminləri var. Bu maddələr qan dövranını yaxşılaşdırır, sinir sistemini gücləndirir və immuniteti möhkəmləndirir. Lakin mütəxəssislər xəbərdarlıq edirlər ki, 50 yaşdan yuxarı şəxslərdə orqanizmin tələbatı və reaksiyası dəyişir və qarabaşağın tərkibindəki bəzi maddələr artıq faydadan çox zərər gətirə bilər. Boqotovskinin sözlərinə görə, yaş artdıqca orqanizm artıq dəmiri çətin xaric edir və bu elementin çoxluğu sərbəst radikalların yığılmasına səbəb olur. Nəticədə hüceyrələr zədələnir və yaşlanma ilə bağlı bir sıra xəstəliklərin riski artır.
Eyni zamanda, yaşlı insanlarda böyrəklərin filtrasiya qabiliyyəti zəiflədiyi üçün hiperkaliemiya – yəni qanda kalium səviyyəsinin təhlükəli dərəcədə yüksəlməsi riski yaranır. Qarabaşaq kaliumla zəngin olduğundan, bu vəziyyət bəzi insanlar üçün ciddi təhlükə mənbəyi ola bilər.
Qarabaşaqla bağlı diqqət edilməli digər məsələ həzm sistemi ilə bağlıdır. Həzm sistemi zəif olan və ya xroniki bağırsaq xəstəlikləri olan insanlarda bu məhsulun tərkibindəki kobud liflər bağırsaqları qıcıqlandıra, qaz yığılmasına və sancılara səbəb ola bilər. Rusiya Qidalanma Cəmiyyətinin üzvü Boqotovski bildirir ki, xüsusən qastrit və ya qıcıqlanmış bağırsaq sindromu olan şəxslər qarabaşaq qəbulunu məhdudlaşdırmalıdırlar.
Həkim həmçinin qeyd edib ki, qarabaşaq bəzi dərman preparatları ilə qarşılıqlı təsirə girə bilər. Onun sözlərinə görə, bu dənli məhsul bəzi dərmanların sorulmasını zəiflədə bilər, bu isə müalicənin effektini azalda bilər. Buna görə də daimi dərman qəbul edən şəxslər qarabaşaq istehlakını həkimlə məsləhətləşmədən artırmamalıdır.
Bütün bunlara baxmayaraq, mütəxəssislər qarabaşağı qidalanmadan tam çıxarmağı məsləhət görmürlər. O, hələ də enerji verən mürəkkəb karbohidratların, bitki mənşəli zülalın və lifin əla mənbəyidir. Sadəcə olaraq, onu fərdi xüsusiyyətləri nəzərə alaraq və müvafiq porsiyada qəbul etmək lazımdır.
Nəticə olaraq, qarabaşaq əksər insanlar üçün çox faydalı məhsul olsa da, bəzi qruplarda – xüsusən yaşlılarda, həzm sistemi problemi olanlarda və mütəmadi dərman qəbul edənlərdə ehtiyatla istifadə olunmalıdır. Həkimlərin fikrincə, bu dənli məhsulu düzgün porsiyada və balanslı şəkildə qida rasionuna daxil etmək onun faydasını maksimuma çatdırır və mümkün zərərlərdən qoruyur.
