Mürəbbə — demək olar ki, hər bir azərbaycanlı ailəsinin süfrəsində olan ənənəvi şirniyyatdır. Foodinfo.az bildirir ki, çay süfrəsi, qonaqlıq, uşaqlıq xatirələri — bunların hamısı mürəbbə ilə assosiasiya olunur. Amma unutmamaq lazımdır ki, mürəbbə həm də yüksək şəkərli məhsuldur və onun miqdarı sağlamlıq baxımından çox önəmlidir.
Təhlükəsiz porsiya nə qədərdir?
Mütəxəssislərin sözlərinə görə, gündə 1–2 xörək qaşığı mürəbbə (təxminən 30–50 qram) sağlam insan üçün təhlükəsiz və məqbul sayılır. Bu porsiya həm dadı ilə sevindirir, həm də orqanizmi artıq şəkər yükünə məruz qoymur.
Niyə daha çox yemək olmaz?
Yüksək şəkər tərkibi — mürəbbənin 50–70%-i şəkərdən ibarətdir. Bu da qanda qlükozanın sürətlə yüksəlməsinə və elə həmin sürətlə düşməsinə səbəb olur. Nəticədə insan özünü yorğun və ac hiss edə bilər.
Kalori bolluğu — 100 qram mürəbbədə orta hesabla 250–300 kkal var. İki qaşıq mürəbbə isə artıq 75–100 kkal deməkdir. Əgər miqdar nəzarətsiz olarsa, bu, çəki artımına səbəb ola bilər.
Mədəaltı vəzi üçün yük — müntəzəm olaraq çoxlu şəkər qəbul etmək insulinin ifrazını artırır və zamanla insulinə qarşı həssaslığı azaldaraq 2-ci tip şəkərli diabet riskini artırır.
Kimlər üçün risklidir?
Diabet xəstələri, artıq çəkidən əziyyət çəkənlər, eləcə də mədə-bağırsaq sistemi problemi olan şəxslər mürəbbədən uzaq durmalı və ya tamamilə imtina etməlidir.
Diş sağlamlığı baxımından da mürəbbə təhlükəlidir — yüksək şəkər diş minasını zəiflədir və kariyes riskini artırır.
Kim bir az çox yeyə bilər?
Fiziki fəaliyyəti yüksək olan insanlar — idmançılar, gündəlik ağır əməkdə çalışanlar — enerjini daha tez sərf etdikləri üçün mürəbbəni bir qədər artıq qəbul edə bilərlər. Amma yenə də ölçünü aşmamaq məsləhətdir.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) tövsiyəsi
ÜST bildirir ki, gündəlik kalori qəbulunun maksimum 10%-i şəkərdən gəlməlidir. Orta hesabla bu, 2000 kkal-lıq pəhrizdə təxminən 50 qram şəkərə (12 çay qaşığı) bərabərdir. Amma nəzərə almaq lazımdır ki, şəkər yalnız mürəbbədə deyil — çörəkdə, içkilərdə, souslarda və hazır qidalarda da var.
Mürəbbə süfrəmizin əvəzolunmaz ləzzətidir, amma onu “qab-qab” yemək sağlamlığa ciddi zərər verə bilər. Gündə 1–2 qaşıq — həm dadından həzz almaq, həm də sağlamlığı qorumaq üçün ideal ölçüdür.
