Demensiyanın başlanğıcını hələ yaddaş itkisi və ya düşünmə problemləri yaranmadan əvvəl də aşkar etmək mümkündür. Foodinfo.az xəbər verir ki, Almaniyanın Münhen Universitetinin alimləri aparılan yeni araşdırmada qoxu hissinin itirilməsinin xəstəliyin ən erkən əlamətlərindən biri ola biləcəyini müəyyən ediblər.

Nature Communications jurnalında dərc olunan tədqiqatda qeyd olunur ki, diaqnoz qoyulmasından illər əvvəl insanın immun sistemi beyindəki mühüm sinir liflərinə hücum etməyə başlayır. Bu liflər qoxu soğanağını hisslərin emalına cavabdeh olan mavi nöqtə (locus coeruleus) ilə birləşdirir. Nəticədə həmin əlaqələrin zədələnməsi insanın qoxuları hiss etmə qabiliyyətini itirməsinə gətirib çıxarır.

Alimlər bu nəticələri həm laboratoriyada siçanlar üzərində apardıqları təcrübələrlə, həm də Alzheimer xəstəliyi olan insanların beyinlərinin PƏT-skan analizi və ölüm sonrası toxuma nümunələrinin öyrənilməsi ilə təsdiqləyiblər. Onlar immun sistemini “aldadan” və onu həyati vacib neyron əlaqələri məhv etməyə sövq edən kimyəvi dəyişikliklər aşkar ediblər.

Mütəxəssislərin sözlərinə görə, qoxu hissinin zəifləməsi və ya tam itməsi demensiyanın on illərlə əvvəl xəbərdarlıq siqnalı ola bilər. Bununla yanaşı, xəstəliyin digər erkən əlamətləri də var: görmə, eşitmə, dad və toxunma kimi hisslərin dəyişməsi, eləcə də bədənin tarazlığı və məkan hissinin pozulması.

Məsələn, insanın başqalarına həddindən artıq yaxın dayanması və ya məsafəni düzgün qiymətləndirə bilməməsi kimi davranışlar klassik demensiya simptomlarından 15–20 il əvvəl özünü göstərə bilər.

Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu cür erkən sensor dəyişikliklərin izlənməsi gələcəkdə Alzheimer və digər demensiya növlərinin daha tez diaqnostikasına və müalicəsinə imkan verə bilər.