İnsan sağlamlığına ən çox zərər verən pestisidlərin köhnə tərkibli davamlı maddələr olduğu bildirilir. Foodinfo.az Sports.kz-ya istinadla xəbər verir ki, mütəxəssis Salavat Suləymanov bu barədə məlumat verib.
Onun sözlərinə görə, ən təhlükəli hesab edilən pestisidlər sırasına DDT və heksaxloran kimi uzun müddət parçalanmayan maddələr daxildir. Bu törədicilər həm insan orqanizmində, həm də ətraf mühitdə yığılaraq illərlə təsirini davam etdirir.
Mütəxəssis bildirib ki, yüksək toksikliyə malik digər qrup isə fosforlu birləşmələr və karbamatlar sayılır. Bu maddələr sinir sisteminə təsir göstərir və qısa zamanda ciddi zəhərlənmə əlamətləri yarada bilər.
Suləymanov qeyd edib ki, nisbətən təhlükəsiz hesab olunan pestisidlər də mövcuddur. Bunlara bakteriya, virus və ya təbii bitki tənzimləyicilərinə əsaslanan biopestisidlər daxildir. Lakin onlar belə tam zərərsiz deyil və düzgün tətbiq edilmədikdə sağlamlığa təsir göstərə bilər.
O vurğulayıb ki, pestisidlərin mənfi təsiri həm birbaşa zəhərlənmə zamanı, həm də uzunmüddətli yığılma yolu ilə mümkündür. İnsanın bu maddələrlə nəfəs yolu ilə təmasda qalması, dəridən sorulması və ya qida ilə qəbul etməsi fəsadların yaranmasına səbəb ola bilər.
Mütəxəssis açıqlayıb ki, kəskin zəhərlənmə hallarında ürəkbulanma, başgicəllənmə, tənəffüs çətinliyi və sinir sistemində pozulmalar özünü göstərir. Bu hallar tez müdaxilə tələb edir və vaxtında yardım olunmadıqda həyati təhlükə yarada bilər.
Uzun müddət az miqdarda pestisid qəbulu isə daha gec aşkarlanan problemlər doğurur. Suləymanovun sözlərinə görə, belə təsirlər onkoloji xəstəliklərin yaranması, hormon sisteminin pozulması, sonsuzluq və nevroloji fəsadlara səbəb ola bilər.
Mütəxəssis bildirib ki, təbii mənşəli pestisidlər də risk daşıyır. Bitkilərdən, göbələklərdən və bakteriyalardan əldə edilən maddələr belə allergiya və digər reaksiya yarada bilər və tətbiq zamanı daha dəqiq qaydalara əməl olunmasını tələb edir.
O qeyd edib ki, bəzi bioloji tərkibli preparatlar saxlanma şəraitinə daha həssas olur və düzgün istifadə edilmədikdə təsir gücünü itirir. Bu da əlavə risklərə yol aça bilər.
Suləymanovun fikrincə, pestisidlərin təhlükələrini azaltmağın əsas yolu onların düzgün seçilməsi, tətbiq normalarına ciddi əməl edilməsi və məhsullarda qalıq səviyyəsinin nəzarətdə saxlanmasıdır.
Mütəxəssis xəbərdarlıq edir ki, təsərrüfat işlərində pestisidlərdən istifadə edən şəxslər qoruyucu vasitələrdən mütləq yararlanmalı, həm özünü, həm də ətrafdakıları qorumağa diqqət etməlidirlər.
