Bəzi insanlarda çörək, peçenye və ya makaron yedikdən sonra qarında şişkinlik, narahatlıq və hətta ishal müşahidə olunursa, bunu yalnız “pis qida” və ya “orqanizmin xüsusiyyəti” ilə izah etməyin. Foodinfo.az bildirir ki, belə simptomlar selliakiya – ciddi bir immunitet xəstəliyinin göstəricisi ola bilər. Diaqnostika və müalicə olunmadıqda bu xəstəlik sağlamlığa geri dönməz təsir göstərir, deyə 20 sentyabr tarixində qastroenteroloq Yevgeni Belousov açıqlayıb.
Belousovun sözlərinə görə, selliakiya zamanı orqanizm qlütenə – buğda, çovdar, arpa və bəzi yulaf növlərində olan zülala qarşı reaksiya verir. Qlüten bağırsağa daxil olduqda, genetik meylli insanlarda immun cavab aktivləşir və nazik bağırsağın mikrovilluslarını zədələyir. Bu mikrovilluslar isə vitaminlər, minerallar, zülallar, yağlar və karbohidratların sorulmasına cavabdehdir.
Ekspert qeyd edir ki, selliakiya bəzən bağırsaq simptomları olmadan da gedə bilər, xüsusilə böyüklərdə. Belə hallarda anemiya, depressiya, sümüklərin zəifləməsi və ya dəri problemləri özünü göstərə bilər. Qarında narahatlıq hiss edirsinizsə, qlütenli qidaları yalnız özbaşına kənarlaşdırmaq əvəzinə, mütləq həkimə müraciət edin.
Qastroenteroloq vurğulayır ki, selliakiya ilə qlüten həssaslığı fərqli vəziyyətlərdir. Selliakiya genetik meylli, laboratoriya testləri ilə təsdiqlənmiş immun xəstəliyidir və ömürlük qlütensiz pəhriz tələb edir. Qlüten həssaslığı isə bağırsaqda immun zədələnmə olmadan baş verən funksional pozulmadır və yalnız qlüten qəbulunu tənzimləməklə idarə oluna bilər.
Belousov xəbərdarlıq edir ki, öz-özünə diaqnoz qoymaq və müalicə etmək təhlükəlidir. Səliqəli diaqnostika üçün əvvəl testlər aparılmalı, yalnız sonra qlüten pəhrizindən imtina edilməlidir. Selliakiyanın yeganə effektiv müalicəsi ömürlük qlütensiz pəhrizdir. Həkim həmçinin məhsul etiketlərinə diqqət yetirməyi və qlütenlə çirklənmə riski olan məhsullardan uzaq durmağı tövsiyə edir.
Ekspert əlavə edir ki, sağlam insanlar üçün qlüteni tamamilə pəhrizdən çıxarmaq orqanizm üçün zərərli ola bilər, çünki bu, B qrupu vitaminləri, dəmir, lif və digər mineralların itirilməsinə səbəb olur.
