Gestational diabet hamiləlik dövründə baş verən və adətən hamiləliyin ikinci yarısında inkişaf edən bir vəziyyətdir. Normalda bədən mədəaltı vəzinin istehsal etdiyi insulin hormonu vasitəsilə qan şəkərinin səviyyəsini nəzarət altında saxlayır. Ancaq hamiləlik zamanı plasentadan ifraz olunan hormonlar insulinin təsirini zəiflədir və ya orqanizm insulindən düzgün istifadə edə bilməyərək qanda şəkərin səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olur. Bu vəziyyət gestational diabet adlanır.
Foodinfo.az xəbər verir ki, gestational diabet adətən hamiləliyin sonunda baş verir və adətən doğuşdan dərhal sonra yox olur. Bununla belə, gestational diabeti olan qadınlar daha sonra 2-ci tip diabet riski altında ola bilərlər.
Gestational diabetli bir qadının diqqət etməli olduğu vacib məqamlar aşağıdakılardır:
* Qidalanma: Müntəzəm və balanslı qidalanma proqramına riayət etmək vacibdir. Qan şəkərinin səviyyəsini tarazlaşdırmaq üçün kompleks karbohidratlar, lifli qidalar, sağlam yağlar və zülallardan ibarət pəhrizə üstünlük verilməlidir. Şəkərli və işlənmiş qidalardan qaçınmaq lazımdır.
*Fiziki fəaliyyət: Daimi yüngül idman qan şəkərini nəzarət altında saxlamağa kömək edir.
*Nəzarət: Qan şəkərinin səviyyəsini mütəmadi olaraq izləmək vacibdir.
*Sağlam çəki nəzarəti: Hamiləlik boyu normal çəki saxlamaq və ya sağlam çəki əldə etmək üçün tövsiyələrə əməl etmək vacibdir.
*Uşağın təqibi: Körpənin böyüməsi və inkişafı mütəmadi olaraq izlənilməlidir. Gestational diabetli qadınlar adətən doğuşdan dərhal sonra körpələrinin qan şəkərinin səviyyəsini yoxlayırlar.
*Balanslı karbohidrat qəbulu: Karbohidratların lazımi miqdarda alınması vacibdir. Tərkibində yüksək lif olan təmizlənməmiş karbohidratlara üstünlük verilməlidir. Tam taxıl məhsulları, qəhvəyi düyü və tam buğda çörəyi kimi kompleks karbohidratlar qan şəkərini daha balanslı səviyyədə saxlamağa kömək edir.
*Protein qəbulu: Zülallar qan şəkərini balanslaşdırmağa və dolğunluq hissini artırmağa kömək edir. Sağlam protein mənbələrinə balıq, toyuq, hinduşka, yumurta, paxlalılar, tofu və yağsız süd məhsulları daxildir.
*Sağlam yağlar: Sağlam yağlar, xüsusilə tərkibində omeqa-3 yağ turşuları olan yağlar körpənin inkişafı üçün vacibdir. Avokado, zeytun yağı, balıq və qoz kimi sağlam yağ mənbələrinə üstünlük verilməlidir.
*Lifli qidalar: Lifli qidalar həzmi yavaşlataraq qan şəkərini tarazlaşdırmağa kömək edir. Tərəvəz, meyvə, paxlalılar və tam taxıl kimi lifli qidalar istehlak edilməlidir.
*Az və tez-tez yemək: Qan şəkərini daha balanslı səviyyədə saxlamaq üçün gün ərzində az və tez-tez yeməyə üstünlük verilməlidir. Əsas yeməklər arasında qəlyanaltı kimi sağlam variantlara üstünlük verilməlidir.
*Şəkərli və işlənmiş qidalardan qaçınmaq: Şəkərli içkilər, desertlər, ağ çörək kimi işlənmiş karbohidratlar və fast food kimi zərərli qidalardan uzaq durmaq lazımdır.
*Maye qəbulu: Bol su içmək vacibdir. Şəkərli içkilərdən və tərkibində kofein olan içkilərdən qaçınmaq lazımdır.
