Səhər yeməyi uşaqlar üçün günün ən vacib qidasıdır, çünki bu, onların dərsdəki diqqətini, enerjisini və ümumi təhsil nəticələrini müəyyənləşdirir. Lakin mütəxəssislər xəbərdarlıq edirlər ki, bir çox valideynlərin “praktik və faydalı” hesab etdiyi bəzi səhər yeməkləri əslində uşaqların sağlamlığına və beyin fəaliyyətinə ciddi şəkildə mənfi təsir göstərir.
Foodinfo.az xəbər verir ki, Sport24.ru-ya danışan dietoloqlar və pediatrlar uşaqların səhərlərindən uzaq tutulmalı olan üç əsas qida növünü açıqlayıblar. Onların fikrincə, bu məhsulların tərkibi enerji səviyyəsini qeyri-sabit edir, konsentrasiyanı azaldır və hətta davranış pozuntularına səbəb ola bilər.
Birinci yerdə quru səhər yeməkləri və müxtəlif “rəngli” lopalar gəlir. Bu qidalar valideynlərə rahat və sürətli görünür, uşaqlar da onları sevir, lakin onların əsas hissəsi sadə karbohidratlar və şəkərdən ibarətdir. Britaniyalı pediatr Emma Collins-in sözlərinə görə, bu cür məhsullar qanda qlükozanın səviyyəsini kəskin şəkildə artırır, lakin bu artım cəmi yarım saatdan sonra sürətlə aşağı düşür. Nəticədə uşaq özünü yorğun, halsız və diqqətsiz hiss edir, dərs zamanı konsentrasiya qabiliyyəti zəifləyir. Uzunmüddətli perspektivdə bu cür səhərlər artıq çəki, kariyes və davranış dəyişiklikləri kimi ciddi problemlərə gətirib çıxara bilər.
İkinci zərərli səhər yeməyi növü kolbasalı və ya pendirli sendviçlərdir. Qastroenteroloq Dr. Markus Weber bildirir ki, ağ çörəkdəki sadə karbohidratlar və emal olunmuş kolbasa məhsullarındakı transyağlar, konservantlar və duz mədə-bağırsaq sistemini yükləyir. Bu tip yeməklər qısa müddətli enerji təmin etsə də, çox tez acıqlıq hissi yaradır və uşaqlar dərs vaxtı diqqətlərini itirirlər. Bundan başqa, bu vərdiş gələcəkdə mədə xəstəliklərinin, o cümlədən qastrit və hətta xora kimi problemlərin yaranma riskini artırır.
Üçüncü sırada isə şirin yoqurtlar və “uşaq üçün” təqdim olunan kəsmiklər dayanır. İspaniyalı dietoloq Laura Jiménez vurğulayır ki, bu məhsulların çoxu əslində desert hesab edilə bilər, çünki onların tərkibində böyük miqdarda əlavə şəkər və süni aromatizatorlar var. Belə qidalar uşağın beynini uzunmüddətli enerji ilə təmin etmir və doydurucu olmur, nəticədə uşaq cəmi 30–60 dəqiqə sonra yenidən ac qalır. Bu da onun dərsdə diqqətini və öyrənmə qabiliyyətini birbaşa azaldır.
Mütəxəssislər bildirirlər ki, sağlam və balanslı səhər yeməyi uşağın beynini və bədənini bütün gün üçün hazırlamalıdır. Bunun üçün menyuda mürəkkəb karbohidratlar (yulaf, tam taxıllı çörək) olmalıdır ki, enerji tədricən və sabit şəkildə təmin edilsin. Zülal (yumurta, azyağlı ət, paxlalılar) hüceyrələrin bərpası və sinir sisteminin işi üçün vacibdir və uzunmüddətli toxluq hissi yaradır. Faydalı yağlar (qoz-fındıq, avokado, zeytun yağı) diqqət və yaddaşı gücləndirir, vitamin və minerallar (meyvə və tərəvəzlər) isə immuniteti dəstəkləyir və orqanizmin sağlamlığını qoruyur.
Ekspertlərin yekun fikri budur ki, səhər yeməyi sadəcə qarnı doyurmaq üçün deyil, uşağın gün ərzində ən yaxşı nəticə göstərməsi üçün düşünülmüş şəkildə hazırlanmalıdır. Doğru seçim uşağın həm sağlamlığına, həm də təhsil uğurlarına uzunmüddətli təsir göstərə bilər.
